"Dom, dom. Amerikanen zijn dom. Amerika is dom. Een dom, dom land gemaakt door domme, domme mensen," zomaar een quote van iemand uit de hoog-opgeleide, verlichte Europese middenklasse, aldus columnist en schrijver A.A. Gill.
Kleuter
In Europa denken landen er zo in meer (Frankrijk) of mindere (Duitsland) mate over. Maar vraag een gemiddelde Europeaan wat ze van Amerika vinden en ze zeggen iets als: "Amerika is een grote, domme, moddervette en recalcitrante kleuter." Dit is volgens hen niet zomaar een geloof; het is de waarheid gebaseerd op wetenschap. Want Amerikanen zijn nu eenmaal onkundige, zielloze, naïeve sukkels die geen concentratie, ironie of intellect hebben.
Maar dezelfde Europeanen gebruiken wel alle slimme en ingenieuze Amerikaanse uitvindingen, eisen Amerikaanse medicijnen, dragen haar kleding, eten haar voedsel, drinken haar drinken, kijken gretig haar films, houden van haar muziek, en zijn blij dat ze in zoveel verschillende disciplines bekwaam is. Oh ja, New York is ook geweldig!
Maar het kleineren, betuttelen en bespotten van Amerikanen gaat eigenlijk helemaal niet over de Amerikanen, het gaat over henzelf: hier op het oeroude, klassieke, en vooral beschaafde Continent.
Top of the world!
Maar hoe dom kan Amerika eigenlijk zijn? Op de internationale lijst van 's werelds beste universiteiten staan er al 14 Amerikaanse in de top twintig. Vier zijn Brits en in de hele top honderd staan slechts 4 Franse en 4 Duitse universiteiten. Amerikanen ontvingen ook meer Nobelprijzen van de Britten, Fransen, Duitsers, Japanners en Russen tezamen.
Geen ironie?
Zijn Amerikanen emotioneel gestoord, naïef en ironie-vrij? Er zijn genoeg ironische voorbeelden voorhanden, neem maar een Dorothy Parker of een Lenny Bruce, maar waar het in Amerika wel aan ontbreekt is cynisme. In Europa wordt cynisme namelijk gezien als de creatieve variant van ironie.
Recht-door-zee
Zijn Amerikanen vulgair, of communiceren ze juist zonder opsmuk en gebruiken ze de etiquette van 'verborgen bedoelingen' en het 'beleefde liegen' niet? Het zijn met name de Fransen die onverbloemde taal verwarren met een gebrek aan cultuur of intellectuele élégance. Zo denken er velen dat Amerikanen geen culturele diepgang hebben, maar dan sla je voor het gemak Mark Twain, of jazz, of Abstract Expressionisme over.Pijnlijke kramp
Wat het Europese snobisme zo tegenstrijdig maakt, is dat, door de bank genomen, Amerika en Europa meer op elkaar lijken dan dat ze verschillen. Sterker nog: Amerika is Europa's grootste uitvinding. Zonder nu meteen de Amerikaanse bijdragen in de wereld van tafel te vegen, kunnen we zeggen dat daar alles is gebaseerd is op Europese ideeën, Europees begrip, esthetiek, moraal en wetgeving. We zeggen niet dat Amerika Europa hierin iets verschuldigd is, maar dat Amerika voort is gekomen uit een pijnlijke kramp van het oude ingeperkte Europa.
Transplantatie
Democratie, vrije economie, vrije handel, vrijheid van meningsuiting werden gesmoord door een overbevolkt continent waar klassenscheiding onontkoombaar was. Men emigreerde wel vooral om economische reden naar Amerika, maar daar was ook de ruimte te vinden voor de ideeën die in Europa ontsprongen waren maar daar getransplanteerd werden en tot bloei konden komen.
Reislust
Dan is er nog de klacht dat de meeste Amerikanen zo weinig interesse in andere culturen hebben en weinig buiten hun landsgrenzen reizen (lees: naar Europa). Maar men hoeft alleen maar een paar weken rond te trekken in dat grote land, of zelfs een tijdje in de New Yorkse metro te zitten, om te zien dat ze alles al in huis hebben voor een totale interculturele beleving. Nee, dan de Nederlanders die met z'n allen in een Hollandse bar in Spanje zitten met hun broodje kroket en een patatje mayo.
En dan is er de vraag: hoe vaak gaan Europeanen eigenlijk op bezoek in Amerika? (Antwoord: gemiddeld 11 miljoen, net iets meer als de Amerikanen in Europa, maar Europa heeft wel meer dan twee keer zoveel inwoners.)
Als je meer wilt weten, lees dan het boek van A.A. Gill : To America with Love, waarvan dit bovenstaande een korte impressie was.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten